De meeste mensen kennen het vlindereffect wel: de metafoor om aan te geven dat de vleugels van een vlinder in Brazilië maanden later een tornado in Texas zouden kunnen veroorzaken.
Het moment dat ik op de radio hoorde dat er twee vliegtuigen de Twin Towers invlogen, reed ik op de Westersingel in Rotterdam, de straat waar ik later zou gaan wonen, op weg mijn toenmalige vriendin naar een college te brengen in mijn oude, rode Opel Kadett. Mijn eerste reactie was toen: “Dit wordt oorlog.”
Bovenstaande is inmiddels 20 jaar geleden. Dat van die oorlog(en) was een juiste voorspelling. Maar dat ik 20 jaar na die bewuste ‘nine-eleven’ een schrijver zou contracteren om zijn boek ‘Je wordt bedankt, Bin Laden – 20 jaar Nederland in Afghanistan’ uit te geven, kon ik niet bevroeden. Het is het vlindereffect in optima forma.
Jorrit Kamminga
May I present to you: Jorrit Kamminga. Associate fellow verbonden aan Instituut Clingendael en directeur van RAIN Ethics, een mondiaal observatorium voor ethiek en beleid rondom kunstmatige intelligentie in de veiligheidssector. En kersverse auteur onder de vleugels van Jalapeño Books.
Jorrit en ik kennen elkaar via The International Council on Security and Development (ICOS), een denktank die zich richtte op conflictgebieden zoals Afghanistan en Irak. Een onderdeel van ICOS was het ondersteunen van lokale media en (burger)journalisten. Jaren terug heb ik Jorrit geïnterviewd voor een stuk dat ik voor ICOS schreef en we zijn elkaar al die jaren blijven volgen.
Toen Jorrit mij benaderde met het manuscript en zijn ideeën voor de verdere uitwerking ervan, heb ik dan ook geen moment getwijfeld: dit is een belangrijk boek dat uitgegeven moet worden. Een document en relevant tot op de dag van vandaag, want op het moment van schrijven altijd zijn er nog steeds Nederlandse militairen in Afghanistan gestationeerd.
Je wordt bedankt, Bin Laden: 20 jaar Nederland in Afghanistan (2001 – 2021)
Osama bin Laden en de aanslagen van 9/11 brachten Nederland in Afghanistan. De bescheiden bilaterale band van vóór 2001 veranderde bliksemsnel in een uiterst intensieve relatie met talloze diplomatieke, militaire, humanitaire en ontwikkelingsbijdrages. Twintig jaar later zitten ‘we’ er nog steeds, tot eind juni 2021 zelfs nog met militairen.
Jorrit Kamminga – zelf inmiddels ruim 16 jaar aan het werk in Afghanistan – blikt terug op hoe het allemaal begon en wat het voorlopig heeft opgeleverd voor de Afghanen. Hij analyseert eerst de Afghaanse werkelijkheid. Wat is er in twee decennia veranderd? Hoe ziet het huidige conflict eruit en wat zijn de oorzaken? Hoe zit het nu met de Talibaan en Al Qaeda? Het is een verhaal van veel halflege en halfvolle glazen.
Daarna komt de Haagse werkelijkheid aan bod. In een tour de force ontleedt de auteur twintig jaar politiek debat over de verschillende missiebijdrages van Nederland. Hij beschrijft een wonderlijke wereld van stokpaardjes of juist wispelturige standpunten van bewindspersonen, Kamerleden en hun politieke partijen. Afghanistan zorgt voor honderden uren pittig Kamerdebat die ook in sterke mate politiek Den Haag zelf hebben beïnvloed: van grote onenigheid tussen en binnen partijen tot de val van het kabinet-Balkenende IV over de missie in Uruzgan.
Het is aan het eind van het boek de belangrijkste vraag na 20 jaar Nederland in Afghanistan: hebben wij Afghanistan veranderd of heeft dat land vooral onze eigen politiek beïnvloed?
‘Je wordt bedankt, Bin Laden: 20 jaar Nederland in Afghanistan (2001 – 2021)’ is een politieke geschiedenis van Nederland in Afghanistan, zowel in de periode voor maar vooral na de aanslagen van september 2001. Het boek biedt een unieke, gedetailleerde analyse van het conflict, de politieke besluitvorming en de voortdurende spanning tussen de Haagse en Afghaanse werkelijkheid; ; van de reactie van het kabinet-Kok II op 9/11 tot de machtsovername door de Talibaan en de trieste evacuatie.
Tjeerd Langstraat
